Bilindiği gibi Afrika ve diğer üçüncü dünya ülkelerinde
yaşayanların yaşam standartları oldukça düşük.
Üçüncü dünya ülkeleri olarak
adlandırılan, Afrika ve Güney Asya ülkelerinin birçoğunda yaşam standartları
oldukça düşük. İklim koşulları nedeniyle kuraklığın yaşandığı bu ülkelerde,
kuraklık beraberinde kıtlığı da getiriyor. Çünkü kuraklık nedeniyle ekin
yapılamıyor, yapılsa da hasat alınamıyor. Hem yiyecek hem de su anlamında
yaşanan kıtlık ise ülkelerde yaşamı daha da zorlaştırıyor. Temiz suya ulaşımı
zor olduğu bu ülkelerde, her yıl Afrika’da binlerce kişi açlık ya da salgın
hastalık nedeniyle hayatını kaybediyor. Afrika'daki su sorununa ise hem ülkeler
hem de bireyler çözüm bulmaya çalışıyor. Biz de bugün sizlere “Akıllı köy”
projesiyle Afrika’daki yerlilerin hayatını değiştiren Hayri Dağlı’dan söz
edeceğiz. Hayri Dağlı kimdir, Afrika’daki çalışmaları neler?
Afrika ülkelerinin konum itibarıyla
kaynakları zengin. Ancak savaşlar, terör, iklim değişiklikleri gibi sebeplerle
pek çok kişi bu kaynaklara ulaşamıyor.
Özellikle su, Afrika kıtasının en
büyük problemlerinden biri. Kıtada yaklaşık 1 milyar insan temiz suya ulaşım
sağlayamıyor.
Buna çözüm bulmak içinse birçok
farklı çalışma yürütülüyor. Hayri Dağlı’da Afrika’daki su sorununa çözüm bulmak
için çalışmalar yürüten isimlerden biri. İsveç’te ekoloji eğitimi alan Dağlı,
Türkiye’ye döndükten sonra 10 yıl boyunca farklı sivil toplum kuruluşlarının
çatısı altında çalışmalar yürüttü
Ancak bir noktadan sonra kent
yaşamını bırakıp Afrika’ya gitmeye karar verdi. Hayri Dağlı; “Bu kararın
temelinde günlük olarak 1 doların altında bir paraya geçinen 1 milyar insanı
anlamak var” diyor
İşinden istifa edip, evini ihtiyacı
olanlara dağıtan Dağlı, Afrika’da bir köye yerleşti. 60’a yakın ülkeyi
dolaştıktan sonra Klimanjaro Dağı’na çıkmak için Tanzanya’ya giden Dağlı,
dönüş yolunda Serengeti’deki Mta Kbu Mwta Köyü’ne misafir oldu.
Burada yerlilerle tanışıp,
çocuklarla sohbet eden Dağlı, çocuklarla etkinlikler yapmaya başladı. Ancak kız
çocuklarının bir süre sonra etkinliklere gelmediğini fark etti. Bunun nedeni
ise kız çocuklarının su taşıyor olmasıydı. Ardından ise su kaynağına gitti.
Kaynağa ulaşmak için 2 saat yürümek gerekiyordu. Ulaştığında ise suyun
içerisinde parazitlerin ve kurtçukların gözde görülebildiğini suyun ise çamur
renginde olduğunu fark etti. Üstelik su taşımak için gelen çocuklardan biri bir
süre önce timsah saldırısına uğramıştı. Hayri Dağlı; “Yeryüzünün bir tarafında
Mars’a gitmek tartışılırken diğer tarafında böyle bir suyun milyonlarca insan
tarafından içildiğine inanmak güç” diye anlatıyor gördüklerini.
Ardından ise suya giden çocuklardan
biri hasta oldu. Hayri Dağlı ise bu duruma sessiz kalmayarak sosyal medya
üzerinden durumu duyurdu ve yardım toplamaya başladı. Hayri Dağlı hasta olan 7
yaşındaki Fatima’nın tedavisi için sosyal medyadan para topladıktan sonra, köyün
su sorununu çözmek için de bir şeyler düşünmeye başladı.
Dağlı; “Köye 100 metre derinliğinde
bir sondaj yapmak işe yarayacaktı. Türkiye’de yaşayan arkadaşlarıma durumu
anlattım. Verdikleri küçük destekler sayesinde başkent Darüsselam’dan köye
sondaj makinesi getirdik. Dört günün sonunda çabalarımız sonuç verdi ve kuyudan
tertemiz su çıkmaya başladı. Yıllar süren kışın adından baharın gelişi
gibiydi…” diyor.
Köyü temiz su ile buluşturan Hayri
Dağlı ardından ise köyün enerji, tohum, eğitim gibi diğer sorunları için de
çözümler üretti.
Dağlı, geniş bir gönüllülük ağı
oluşturarak IDEA Universal isimli derneği kurdu. Dernek; Birleşmiş Milletler,
Kızılhaç, Dünya Bankası ve Dünya Sağlık Örgütü’nden destek aldı. Hayri Dağlı;
“Unutulmuş, hayal kurmayı bırakmış insanların hayallerine ortak olmaya
çalışıyorum. Bazen kendimi Nepal’in depremden yıkılan bir köyünde, bazen
Madagaskar’da iklim değişiminden dolayı çölleşen bir köyde, bazen de Senegal’de
iç savaş nedeniyle yerlerinden edilmiş bir toplulukla buluyorum. Bugüne kadar
birçok ülkede 50’nin üzerinde köyde 100 bin civarında insanın hayatına
dokunabildim” diyor.
Dağlı’nın kurduğu bu akıllı köy sistemi
ise yüz binlerce Afrikalının hayatını değiştirdi. Hayri Dağlı’nın projesinin
diğer yürütülen çalışmalardan farkı ise; tüm bu çalışmaları tehlikeli görüldüğü
için gidilmeyen yerlerde yapmış olması.
Hayri Dağlı’nın uyguladığı model;
köylere sondaj açılması, güneş enerjisiyle her eve Dünya Sağlık Örgütü
standartlarına uygun su sağlanması, tarım bahçeleri ve sulama sistemleri
kurulması, biyolojik tohum destekleri ve sürdürülebilir tarım eğitimleri
sağlanması gibi bölümleri içeriyor. Ayrıca köylere çocukların okuma yazma,
matematik ve yaratıcı düşünme teknikleri öğrendiği laboratuvarlar kuruluyor.
0 yorum: "“Akıllı Köy” Projeleri İle Afrika Yerlilerinin Hayatını Değiştiren Hayri Dağlı"